தொடர் – 42
இந்த அறபு மொழிக் கட்டுரையானது திறமையும், மனப் பக்குவமும் உள்ள உலமாஉகளுக்கு மட்டுமேயாகும்.
அறபுக் கல்லூரி மாணவர்களில் திறமையும், மனத்தூய்மையுமுள்ள மேல் வகுப்பு மாணவர்களுக்கும் இது பொருத்தமானதாகும்.
அறபு மொழியறியாத, ஆனால் தத்துவம் எவர் சொன்னாலும் அது திருக்குர்ஆனுக்கும், நபீ மொழிகளுக்கும், இஸ்லாமிய “அகீதா” கொள்கைக்கும் முரணில்லாதிருந்தால் அது ஏற்றுக் கொள்ளப்பட வேண்டும் என்ற உணர்வுள்ள படித்தவர்கள், புத்தி ஜீவிகள், மற்றும் ஆய்வாளர்கள் ஆகியோர் நான் அறபு மொழியில் எழுதியுள்ளதற்கான விளக்கத்தை அறிய விரும்பினால் அறபு மொழியில் திறமையும், ஆன்மிகத்தில் ஓரளவேனும் அறிவும் உள்ளவர்களிடம் கேட்டறிந்து கொள்வது “அல்லாஹ்” எனும் மேஞ்சுவனத்திற்கு வழிகாட்டும் என நான் நம்புகிறேன்.
நீ உனக்கு விரும்புவதை பிறருக்கும் விரும்புக! என்ற நல்லோர் சொன்ன தத்துவத்தை கருத்திற் கொண்டு நான் அறிந்து சுவைக்கும் பேரின்பத்தை பிறரும் அறிந்து அனுபவித்து பேரின்ப வாழ்வு வாழ வேண்டுமென்ற நோக்கத்திலேயே இதை எழுதுகிறேன்.
எனது குறிக்கோள் நான் அனுபவிக்கும் பேரின்பத்தை பிறரும் அனுபவிக்க வேண்டுமென்பதே அன்றி உலகாதாயம், துன்யா ஹால் எதுவும் எனது குறிக்கோள் அல்ல.
பல வருடங்களும், பல இலட்சம் ரூபாய்களும் செலவிட்டும் கூட பெறுதற்கரிய இறையியலை, ஸூபிஸ தத்துவத்தை எந்த ஒரு பிரதிபலனையும் எதிர்பார்க்காமல் பேசியும், எழுதியும் வருகின்ற என்னை வஹ்ஹாபிகளும், அவர்கள் கொள்கை வழி செல்லும் இளைஞர்களும், காத்தான்குடி உலமாஉகளும், மற்றும் சம்மேளனத்திற்கு ஆதரவானவர்களும் எனக்கு எதிராக குழி தோண்டுவதையும், சதிவலை வீசுவதையும் நானும் அறிவேன். இவ் ஊர் மக்களும் நன்கறிவர். இந்த அநீதியாளர்கள் பற்றி எனக்கு எந்த ஒரு கவலையுமில்லை. நான் இறைவனை நம்பி எனது பணியை தொடர்கிறேன். தூற்றுவோர் தூற்றட்டும். போற்றுவோர் போற்றட்டும். புகழும், இகழும் இரண்டும் எனக்கு ஒன்றுதான்.
நான் அறபு மொழியில் எழுதியுள்ள விஷயம் “லா இலாஹ இல்லல்லாஹ்” எனும் திருக்கலிமாவுக்கு இன்று வாழ்பவர்கள் சொல்லி வருகின்ற “வணக்கத்துக்குரிய நாயன் அல்லாஹ் தவிர வேறு யாருமில்லை” என்ற பொருள் பிழை என்பதை அறபு இலக்கண, இலக்கியத்தோடு விளக்கமாக எழுதியுள்ளேன்.
இவ்விளக்கம் பொது மக்களுக்கு அவசியமில்லையாதலால் தொடர்ந்து அறபு வசனங்கள் யாவையும் எழுதி முடித்தபின் அவற்றை தமிழாக்கம் செய்வதால் பொது மக்கள் பயன் பெறுவார்களென்று முடிவு செய்தால் மொழியாக்கம் செய்வேன். இன்றேல் இதன் மொழியாக்கமும், விளக்கமும் மிகவிரைவில் 2000க்கும் மேற்பட்ட பக்கங்களுடன் வெளியாகவுள்ள “அல்கிப்ரீதுல் அஹ்மர்” எனும் எனது நூலில் இடம் பெறும்.
கண்ணியத்திற்குரிய உலமாஉகளே!
உங்களுக்காகவே இன்று முதல் தொடராக ஐந்து தொடர்களில் அறபியில் திருக்கலிமாவின் பொருள் “வணக்கத்திற்குரிய நாயன் – வணக்கத்துக்கு தகுதியான நாயன் அல்லாஹ் தவிர வேறு யாருமில்லை” என்பது பிழையான பொருள் என்றும், அல்லாஹ் அல்லாத “இலாஹ்” இல்லை, அல்லது அல்லாஹ்வுக்கு வேறான எந்த ஒரு வஸ்த்துமில்லை என்பதுதான் சரியான பொருள் என்றும் நிறுவியுள்ளேன்.
உங்களில் என்னைவிட எல்லாத் துறைகளிலும் திறமையுள்ளவர்கள் பலர் இருக்கின்றீர்கள். குறிப்பாக ஸூபிஸம், இறைஞானம் போன்ற ஆன்மீக அறிவுகளிலும் திறமை உள்ளவர்கள் இருக்கிறீர்கள்.
ஆகையால் நீங்கள் அனைவரும் ஒன்று கூடி எனது கருத்துக்களை ஆய்வு செய்யுமாறு உங்களை அன்பாய்க் கேட்டுக் கொள்கிறேன்.
الفرقد الوحيد فى معنى كلمة التوحيد
فى بيان ما يشتمل عليه الكلمة الطيّبة وبيانُ الأغلاطِ النّحويّة الّتي تَرِدُ على تأويلها،
إنّ الكلمة الطيّبة مشتملة على أمور، قد خفِيَ غَالِبُها على العلماء الأكابر،
الأوّلُ كلمةُ لا، الّتي لِنَفْيِ الجنسِ، والثّاني اسمُها المنكور، والثالث خبرُها المحذوف، والقرينةُ عليهما ما هو؟ والرّابع كلمةُ إلَّا، والخامس أنّها من محكمات القرآن،
واعلم أنّ الأوّل أي كلمةَ لَا فى لا إله إلّا الله لِنَفيِ الجنس، لِعَمَلِها عَمَلَ إنَّ، مثل لَا رَجُلَ فى الدَّارِ، هي الّتي يُرادُ بها نفيُ جميع الجنس، على سبيل التَّنصيصِ بحيث لا يخرج عنه فردٌ من أفرادِه،
فإنك كانت لَا نافيةً للفردِ تعمل عملَ لَيْسَ، نحو لا رجلٌ فى الدّار بل رجلان،
فتحقَّقَ أنَّ لَا فى لا إله إلّا الله لنفيِ الجنسِ لا لنفيِ الفَردِ لِعَمَلِها عملَ إنَّ،
وإذا قلنا إنّ معنى لا إله لا مُستَحِقَّ للعبادة كما زعمَ العلماءُ الأكابرُ يكون لَا نافيةً للفَرْدِ لا للجنسِ، لأنّ إلها مستحقًّا للعبادة فردٌ من جنسِ الآلهةِ، فلا وجهَ لِحَمْلِ لَا على نفيها الفردَ لعملِها عمَلَ إِنَّ،
فَبَطَلَ تفسيرُ لا إلهَ بأن لا مستحقَّ للعبادة،
والثاني أي اسمُها المنكور هو قولُه إله فى الكلمة الطيّبة، إنّ قوله إله منكور، والمنكورُ مشتركٌ لَفْظِيٌّ يُطلقُ على معنيين، الأوّل ذات الواجب تعالى، والثاني المُمكن المعبودُ، فلا يُستعملُ فى أحد الْمَعْنَيَيْنِ إلّا بالقرينة، وإلهَ آبائك إبراهيم وإسماعيل وإسحاق إلها واحدا، فإنّه مستعملٌ فى الحقِّ سبحانه وتعالى فى هذه الآية بِقَرينةِ الإضافة والوَصفِ بالوحدة، وقولِه تعالى لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا، فإنّه مُستعمَلٌ فى المُمكن المذكور من الأصنام بقرينة الجمع والإضافة، فلا وجهَ هنا لِحَمْلِ إله على ذات الواجب أو المستحقّ للعبادة، لِعَدَمِ القرينةِ عليه، فالمُراد من المنكور هنا جميع الآلهة الممكنة المعبودة من الأصنام وغيرهم، لقَرينةِ وُقوُعه فى سِياقِ النّفي، فيُفيد الإستغراقَ، لأنّ ما يقع فى سياق النّفي يجبُ أن يكون عامّا، كما اتَّفَقَ عليه النُّحاةُ، واتَّفقَ اللُّغويُّون أيضا على أنّ معنى ‘ إله ‘ المعبود مطلقا، كما أعربوا فى القواميس، فبَطَلَ ما قال الأكابر مِن أنّ المراد مِن إله فى لا إله إلّا الله المستحقّ للعبادة تأويلا، أو وضَعُوا عُرفِيًّا، لأنّ الوضعَ العُرْفِيَّ لا يثبتُ بمُجَرَّدِ الوَهْمِ بَل بالقطع، ولا قَطْعَ لإرادة المستحقِّ من المنكور فى شيئ من الكتاب والسنّة،
لأنّه قد ثَبت أنّ المراد من المنكور هو الأصنام بالإستشهاد القرينة، وهي وُقوعُ النكرة فى سِياقِ النّفيِ، وهي تُفيد العُموم والكثرة، فالكثرة لا توجد إلّا فى الأصنام، وغيرهم من الممكنات،
والثالث خَبَرُ لَا، المحذوفُ فى لا إله إلّا الله، اعلم أنّ خَبَرَ لَا يُحذفُ كثيرا عند قِيامِ قرينةٍ عليه، إذ لو كان بعد القرينة يكون لَغْوًا، كما قال الشّيخ ابن مالك فى ألفيّته،
وشاع فى ذا الباب إسقاط الخبر – إذا المرادُ بسُقُوطِه ظَهَرَ
والعلماء الأكابرُ قدّروا فى خبرها هنا موجودا أو ممكنا أي لا إله موجودٌ أو ممكن إلّا الله،
فنقول إنّهم غَلَطُوا فيه غلطا فاحشا بوجوه شَتّى،
الوجه الأوّل أنّنا إذا قدّرنا موجودا أو ممكنا كما يقولون يصير معناها ‘ لا إله من الآلهة الممكنة من الأصنام وغيرهم موجودا إلّا الله فكذبه ظاهر، إذ الأصنام موجودة، فيستلزم هذا التقدير حَمْلَ الكلمة على الكذب،
والوجه الثاني أنّ أكثرَ استعمالِ لَا لَا يوجد إلّا فى موضعين، الأوّل الظرف وشِبْهُه والثّاني المفرَّغُ، أمّا الظّرف فهو لا ريب فيه، ولا رفث ولا فسوق ولا جدال فى الحجّ، ولا إكراه فى الدين، ولَا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِنْ نَجْوَاهُمْ، والمفرَّغُ نحو قوله تعالى لا عاصم اليوم من أمر الله،ولا إله إلّا الله، ولا إله إلّا هو، وقولُه صلّى الله عليه وسلّم لا خَيْرَ إلّا خيرك ولا طير إلّا طيرك وقول معروف رضي الله عنه لا فَتَى إلّا عليّ، ولا سَيْفَ إلّا ذو الفقار،
فالمحذوف فى الظرف وشِبهه – هو العامّ فقط، لا الخاصّ مثل موجود أو ممكن لاقتضاء الظّرف وشِبهه تعلّقُه بالعامِّ، لا الخاصّ، فالقرينة على المحذوف العامّ فى الظرف وشِبهه، هو الظّرف وشِبهِه دون شيئ آخر، لاقتضائهما له، والمحذوف فى المُفَرَّغِ هو الخاصّ المزعوم مِن المُفرَّغ، فالقرينة عليه هي الزّعم السّابق دون شيئ آخر، أي لا خَيْرَ خيرانِ خيرك وخير غيرك، إلّا خيرك، وقس عليه لا طَيْرَ إلّا طيرُكَ، وكذلك لا فَتَى أمران عليّ وغيره، إلّا علي، ولا سيف أمران ذو الفقار وغيره، إلّا ذو الفقار لقرينة الزّعم دون موجود أو ممكن لعدم القرينة عليه،
والوجه الثالث أنّه قد تقَرَّرَ ممّا ذُكر أنّ لا إله إلّا الله مُفرَّغٌ، والمحذوف فى المفرّغ خاصٌّ مزعومٌ من المخاطب الّذي يُلقى الكلام له دون عامّ من موجود أو ممكن، وقد ثَبَتَ أنّ المخاطب يزعم أنّ الآلهة من الأصنام وغيرهم غير الله،
فظهر أنّ خَبَرَ لَا المحذوفَ فى لا إله إلّا الله غير الله، لكونه مُفرَّغًا بقرينة زعم المخاطب أنّ الآلهة غير الله دون موجود أو ممكن، فإذا ثبت أنّ خَبَرَ لا فى لا إله إلّا الله غيرُ الله، فلا حاجة لِتقدير خبر محذوف لِتَضَمُّنِ إلّا معنى غير، فجعل إلّا الله خبر لا بمعنى غير الله،
ومنشأ غلط الأكابر بتقدير موجود فى لا إله إلّا الله، أنّهم لمّا اعتادوا تكثير موجود فى خبر لَا فى الظّرف حكموا أنّ خبرَ لَا التي وقع فى المفرّغ بلا ظرفٍ كذلك أيضا ولم يشعروا أنّه لا بُدَّ للمحذوف من القرينة، ولا قرينة على تقدير موجود فى المُفَرَّغِ وقرينة الزّعم تأبَى عن تقدير موجود، (يتبع)
[10:57 am, 09/09/2021] Jahaany Rabbani: والوجه الثالث أنّه قد تقَرَّرَ ممّا ذُكر أنّ لا إله إلّا الله مُفرَّغٌ، والمحذوف فى المفرّغ خاصٌّ مزعومٌ من المخاطب الّذي يُلقى الكلام له دون عامّ من موجود أو ممكن، وقد ثَبَتَ أنّ المخاطب يزعم أنّ الآلهة من الأصنام وغيرهم غير الله،
فظهر أنّ خَبَرَ لَا المحذوفَ فى لا إله إلّا الله غير الله، لكونه مُفرَّغًا بقرينة زعم المخاطب أنّ الآلهة غير الله دون موجود أو ممكن، فإذا ثبت أنّ خَبَرَ لا فى لا إله إلّا الله غيرُ الله، فلا حاجة لِتقدير خبر محذوف لِتَضَمُّنِ إلّا معنى غير، فجعل إلّا الله خبر لا بمعنى غير الله،
ومنشأ غلط الأكابر بتقدير موجود فى لا إله إلّا الله، أنّهم لمّا اعتادوا تكثير موجود فى خبر لَا فى الظّرف حكموا أنّ خبرَ لَا التي وقع فى المفرّغ بلا ظرفٍ كذلك أيضا ولم يشعروا أنّه لا بُدَّ للمحذوف من القرينة، ولا قرينة على تقدير موجود فى المُفَرَّغِ وقرينة الزّعم تأبَى عن تقدير موجود، (يتبع)
